Fysieke en digitale architectuur/2011-12/resumé
Geschiedenis
De Nijmeegse opleiding Informatiekunde kampte sinds haar begin met twee problemen.
- De initiatoren en oprichters konden niet overtuigend aangeven wat de essentie van de opleiding is en waarom deze nodig is. Terwijl onbetwist was dat de opleiding nuttig en nodig is en studenten iets leren waar het bedrijfsleven behoefte aan heeft.
- De wetenschappelijke staf, voornamelijk theoretische informatici, voelde zich niet erg betrokken bij de vormgeving van deze opleiding.
De eerste die aandacht vestigde op het thema architectuur in traditionele zin was buitengewoon hoogleraar Daan Rijsenbrij[Architectuur/X. Leerboeken/Rijsenbrij]. Hanno Wupper nam deze gedachte op en kwam tot de conclusie dat de Nijmeegse Informatiekunde veel heeft van een opleiding tot architect voor die digitale wereld. Daarmee had het kind een naam en kon eenvoudig uitgelegd worden waarom deze opleiding nuttig is.
Architectuur is een breed vak, samengesteld uit verschillende disciplines. Hanno Wupper ontwikkelde voorlichtingsmateriaal en drie cursussen die de samenhang duidelijk moesten maken. (Zie ook: Waarheen?)
- Fysieke en digitale architectuur, een cursus voor beginnende studenten. Men leert kijken en op de voor architecten nodige manier denken, men leert een eenvoudig maar krachtig begripssysteem, men leert uit de niet-digitale architectuur wat ook voor de digitale architectuur nuttig is en men oefent academische attitude. Zo uitgerust kan men zich in het schijnbaar losse zand van de bacheloropleiding IK oriënteren en zien waar alles goed voor is.
- Architectuur in de digitale wereld, een cursus aan het einde van de bacheloropleiding. Hier wordt met hetzelfde begripssysteem terug gekeken: wat heb ik nou eigenlijk geleerd en hoe kan ik, aankomend bachelor IK, aan anderen duidelijk maken wat ik kan en waarom ik nodig ben? En er wordt naar voren gekeken: welke uitdagingen breng te toekomst en welke rol wil ik met mijn professionaliteit daarbij spelen?
- Architecture and New Challenges, een Master-cursus. Hier leert men niet nog meer architectuurtheorie maar past het toe door echt als architect met een project bezig te zijn.
Het onderwijsinstituut zette vervolgens de eerste stappen om de wat ongelukkige, verwarrende naam "Informatiekunde" te vervangen door "DIgital Design and Architecture".
Vervolgens besloot de universiteit, de bacheloropleiding te sluiten wegens te geringe instroom. Daarmee vervalt de noodzaak van een inleidende, richtiggevende cursus. Vandaar dat dit de laatste keer is dat Fysieke en digitale architectuur in Nijmegen gegeven werd.
Architectuur in de digitale wereld blijft voorlopig overeind en wordt door David Jansen overgenomen.
De toekomst van Architecture and New Challenges is na een door allerlei randvoorwaarden en roosterproblemen ongelukkige start ongewis. Een eventuële opvolger van Hanno Wupper is nog niet bekend.
Juist nu, na het besluit tot sluiten van de opleiding, wordt Hanno Wupper vanuit verschillende zijden door de universiteit benaderd en begint de organisatie het nut van de blik van de architect te zien. ("Waar kan men dit leren?" - "Hier niet.")
De cursus dit jaar
Leren kijken, leren denken, ook "out of the box" en dwars denken, samen zoeken naar nieuwe inzichten, open staan voor het onbekende, de vorming van een academische attitude - het is niet meer van deze tijd. Ook heeft er niemand tijd voor. (Lees hier meer.)
Hanno Wupper had dit jaar sterker dan in eerdere jaren het gevoel dat Fysieke en digitale architectuur niet meer is wat studenten en collega's verwachten en dat de insteek niet begrepen wordt. Er kwamen betrekkelijk weinig inspirende discussies van de grond. De blikken met de houding "waar heeft hij het over? wat moet ik voor het tentamen leren?" waren soms ontmoedigend. Tegelijkertijd wordt de prestatiedruk op studenten opgevoerd (De angst regeert.)
In eerdere jaren waren excursies onderdeel van deze cursus. De excursie naar het Ruhrgebied was een groot succes, waaraan velen graag terugdenken. Dit jaar gingen ze niet door, mede wegens onbegrip en organisatorische problemen. Gezien de prestatiedruk werd de tentaminering vereenvoudigd: geen essay, geen aandacht voor een populaire inleiding van de werkstukken.
De docenten hebben dit jaar helaas nagelaten duidleijk te maken welke meerwaarde het heeft, de architectuuranalysen geleididelijk in de elektronische Werkplaats de laten ontstaan en mee te kijken hoe anderen dit doen, commentaren en vragen te plaatsen enz. Vandaar dat sommigen het nut van de werkplaats niet inzagen en alleen een pdf plaatsten.
Toch blijkt uit de architectuuranalysen dat het begripssysteem begrepen en de manier van kijken beheerst wordt. En het blijkt dat de deelnemers zelf in staat zijn om het aan de fysieke architectuur geleerde ook op digitale artefacten toe te passen.
Beoordeling
Afwijkend van wat bij de opdrachten stond werd de inleiding niet apart beoordeeld omdat hieraan in de colleges geen aandacht besteed was.
Om een of meer van deze redenen kan men minder dan een 8 krijgen:
- slechte verzorging, tyo- en taalfouten, rommelige opbouw,
- belangrijke architectuurbegrippen niet behandeld,
- dingen door elkaar gehaald die met dit begripssysteem juist gescheiden kunnen worden.
Sommige uitwerkingen zijn voorzien van commentaar. Wie graag meer commentaar wil, bijvoorbeeld omdat het cijfer overwacht laag is, moge dit even per e-mail aangeven. Voorwaarde is dan wel, dat het werk fatsoenlijk in de werplaats staat, niet in pdf-vorm.
Hoe verder?
Het werk aan het leerboek in wording gaat door. Het boek zal over een paar maanden in boekvorm verkrijgbaar zijn. Op de Nederlandse versie van 3qualities.eu wordt u op de hoogte gehouden. Daar is ook een RSS-feed.