Werkplaats:Handleiding/Het werken in een groep

In veel cursussen zul je in groepen werken. Er is geen algemeen concept over de wijze waarop we in groepen werken, aangezien dit sterk van de opdracht afhangt. De samenstelling van de groep zal dus wisselend zijn; soms werk in een projectgroep met 8 studenten, andere keren werk je met een subgroep uit deze projectgroep of in paren. Ook kan het zijn dat er gewerkt wordt met een voorzitter en notulist, of met een andere rolverdeling. Hieronder vind je een aantal algemene handreikingen voor het werken in groepen.

Algemeen - “Samen verantwoordelijk”

Een groepsopdracht is over het algemeen zo opgesteld, dat juist het gezamenlijk aanpakken van de opdracht je in staat stelt de doelen te bereiken. Bedenk dus dat je samen veranwoordelijk bent voor het eindprodukt; je bent van elkaar afhankelijk. Hieruit volgt dat het van groot belang is dat iedereen in groep de verantwoordelijkheid neemt en in staat wordt gesteld om zijn eigen inbreng bij te dragen.

Wat wordt van je verwacht?

• je weet wat het doel van de opdracht is, wat de anderen daarover denken, wat het eindprodukt moet zijn;
• je kent de boordelingscriteria, de tijd die voor de opdracht staat, het tijdstip waarop de opdracht af moet zijn;
• je weet hoe er samengewerkt moet worden en je maakt afspraken hierover;
• je houdt je aan de gemaakte afspraken;
• je werkt mee naar het zoeken naar oplossingen als er knelpunten zijn;
• je bereidt de opdracht voor zodat je een actieve inbreng kunt geven;
• je geeft elkaar de ruimte zodat iedereen zijn inbreng kan geven;
• je wisselt resultaten uit en geeft feedback op elkaar resulaten op een zakelijke manier;
• je inventariseert gezamenlijk welke inhoudelijke moeilijkheden je, ondanks intensieve gedachten-wisseling, niet kon oplossen in de werkgroep.

Rollen

Mogelijke rollen in een groep zijn:

• de voorbewerkers werken de aan de orde gestelde problemen van te voren uit;
• de voorzitter bewaakt de discussie en realiseert dat iedereen een inbreng kan geven;
• de notulist maakt verslag en noteert de open gebleven problemen en de resultaten in de vorm van een besluiten of puntenlijst.

Zorg ervoor dat de rollen iedere bijeenkomst wisselen. Maak een rooster om deze rollen te verdelen.

De voorzitter vervult een cruciale rol: je moet de vergadering in goede banen leiden, waar je je handen al vol aan hebt, maar het is ook van groot belang dat je inhoudelijk goed weet waar het om gaat, anders kun je geen effectieve voorzitter zijn. Een aantal punten om aan te denken:

• de voorzitter gaat van te voren na welke discussie hij kan verwachten en hoe deze doelgericht gevoerd kunnen worden en hoe iedereen aan bod kan komen (door bv. iemand aan te wijzen om het woord te nemen of dit juist niet te doen)
• tijdens de vergadering stelt de voorzitetr vragen over onduidelijkheden, benoem je de discussiepunten en geef je tussentijdse samenvattingen. Daarnaast bewaak je de manier waarop de groepsleden met elkaar discussieren en zonodig grijp je in.
• tussentijdse samenvattingen goed hulpmiddel om de groep effectief te leiden. Het maakt duidelijk hoever de groep is, waar overeenstemming over is, waarover de discussie precies gaat, wat eerst wordt besproken, wat erna, etc. Samenvattingen functioneren als gezamenlijk startpunt in het denken over verdere stappen.
• de voorzitter rondt de vergadering af door het trekken van conclusies en het formuleren van afspraken.
• de voorzitter bewaakt de tijd en zorgt dat de vergadering binnen de tijd wordt afgerond.