Brontekst bekijken van Fysieke en digitale architectuur/2010-11/opdrachten/essay

{{contents}}
{{citaat|1=
=== Systemen, [[Architectuur]] en [[Beweren en bewijzen]] - Een voorbeeld voor een essay===
''Gedachten n.a.v.  de film Dead poets society''


Zijn systemen goed of slecht? 

We hebben de neiging om hun wereldbeeld te ordenen in systemen. Veel onderwijs behelst het leren van systemen, veel onderzoek het bedenken en verfijnen van systemen. Ik probeer nu eens ''systemen'' in een systeem te ordenen.  Je hebt er drie soorten.

Het periodieke systeem van chemische elementen is een voorbeeld voor de eerste soort. Een systeem dat de natuur beschrijft zo als ze ''is''. Decennialang hebben natuur- en scheikundige experimenten bevestigd dat protonen, neutronen en elektronen precies zo samenklonteren als door dit systeem voorspeld. De lege plekken in het systeem werden met succes gebruikt om onbekende elementen te vinden. Buiten de natuur- en scheikunde zijn er niet zo veel systemen van deze soort. Ze gaan overigens alleen over dat stukje natuur waarvoor ze bedacht en empirisch bevestigd zijn. Alleen dwazen komen op het idee, ze aan iets anders, bijvoorbeeld aan mensen of organisaties op te leggen.

Het systeem van [[Beweren en bewijzen]] - met name de correctheidsstelling, het rationaliteitsvierkent en funtionele netwerken - is een voorbeeld voor de tweede soort. Zijn oorsprong is niet empirisch onderzoek maar filosofische analyse. Het volgt uit de begrippen "systeem", "onderdeel", "fysieke realiteit" en "beschrijving". Het beschrijft hoe redeneren over artefacten werkt. Maar het zegt niets over de realiteit. We passen dit systeem toe om een door ons gekozen structuur op te leggen aan een stukje realiteit; zelf legt het geen structuur aan de realiteit op. Dit soort systemen worden door de filosofie en de wiskunde bedacht. Ook het Buddhisme is er goed in. Ook delen van het begripssysteem van [[Architectuur]] horen tot deze soort. Bijvoorbeeld het spanningsveld van belanghebbenden. Hoewel elk architectuurboek een andere indeling in groepen belanghebbenden propageert, volgt zonder meer uit het begrip ''artefact'' dat er mensen moeten zijn die het ''willen'' (bouwheer, opdrachtgever), die het ''maken'', die het willen of moeten ''gebruiken'' en dat het zich ergens ''bevindt'' (locatie, omgeving). Bijvoorbeeld het drieluik van Vitruvius.

Tot de derde soort horen alle systemen die ''niet'' zo grondig empirisch of filosofisch verantwoord zijn. Ze kunnen nuttig zijn, maar met moet altijd op de hoede blijven of ze nog passen. Biologen zijn voortdurend bezig om met voortschrijdend inzicht planten en dieren anders in te delen. Pluto is opeens geen planeer meer, met als gevolg ruzie tussen Amerika en Europa: in de VS werd er dus lekker geen enkele planeet ontdekt. De christelijke kerk is erg goed in het bedenken van dit soort systemen, waar drie één is, brood vlees enz. enz. Zo als gezegd: deze systemen kunnen nuttig zijn. Bijvoorbeeld om onze gedachten te bepalen of juist te stimuleren, om onderzoeksvragen te bedenken, om van hun schoonheid te genieten of om een boeiend verhaal te vertellen. Zodra mensen of groepen van mensen ze echter voor ''waar'' houden en er ''handelingen'' mee motiveren, kan er grote ellende van komen. Soms kan het voldoende zijn om even op je tafel te gaan staan om je te overtuigen dat een systeem helemaal niet "waar" is. Soms is het moeilijker. Daarom moeten we steeds weer bereid zijn om aan systemen te twijfelen. Dit is het programma van der ''verlichting''. Academisch onderwijs zou er meer aandacht aan moeten besteden dan tegenwoordig gebruikelijk.

Systemen van de tweede soort kunnen helpen, twijfel vruchtbaar te maken. Zo zou je al je architectuurboeken tegen het licht van het vierkant van belanghebbenden en het drieluik van Vitruvius te houden. En je boeken over systeemontwikkelmethoden tegen het licht van de correctheidsstelling.
}}

=== Schrijf een essay ===
# Denk na over de architectuurbegrippen die je hier geleerd hebt en over wat we allemaal in colleges hebben besproken (bijvoorbeeld de blik in de toekomst).
# Denk na over het leren kijken.
# Ga na wat dit allemaal met jou gedaan heeft. Zie je de wereld, jezelf, wat je op school geleerd hebt en je toekomstig werk als professional nu anders?
# Kies een thema waarmee je belangrijke inzichten uit de cursus kunt illustreren. De volgende voorbeelden zijn er alleen om de breedte van mogelijke thema's te bepalen:
#* Zijn ''systemen'' om fenomenen te ordenen en te begrijpen goed of slecht en wat zegt dit over IT-architectuur?
#* De verwaarloosde schoonheid (duurzaamheid, menselijke maat, ...) in de IT.
#* Moeten architecten (bouwheren, aannemers, ...) vaker op hun tafel klimmen?
#* Hoe onttrekken we ons aan de toekomst?
#* Is ... een mislukking?
#* Botsende principes
#** In de school van Dead Poets Society botsen de principes van de schoolleiding en de nieuwe leraar. Wat botst hier precies? Geef meer voorbeelden en hoe ermee om te gaan.
#** Bij het in het college besproken wipvormige Eenheidsmonument in Berlijn botsen de principes veiligheid en uitstraling. Kisteren heeft de minister besloten dat veiligheid belangrijker is dan kunstzinige boodschap en dat er een hek omheen moet. Wat is dat voor oplossing en hoe zou het anders kunnen? Komt dit ook in de IT voor?
# Kies bij voorkeur een eigen thema en een pakkende, provocerende titel. 
# Vergeet ook de ''lead'' niet!
# Schrijf op [[Special:Mypage/{{academisch jaar}}/Architectuur|je architectuurpagina]] een essay (halve pagina tot twee pagina's; geen wetenschappelijk artikel) ''waarmee je duidelijk maakt wat je hebt opgestoken m.b.v. deze cursus''.
# DEADLINE: 20 juli.


{{group/show vcards|group page=Architectuur/2010-11/fysiek en digitaal}}